Eucharystia

Wydzielone miejsca przeznaczone do wspólnej modlitwy pojawiają się w wielu religiach i wyznaniach. I różnie rozwiązuje się kwestię możliwości obecności w tych miejscach osób niewierzących lub nie mających zamiaru się modlić. Są takie przypadki, w których „zwiedzanie” miejsc modlitwy jest po prostu niemożliwe.
Jednak częściej zawierany jest jakiś rodzaj kompromisu między udostępnianiem miejsca wszystkim, a potrzebą skupienia. Możesz zatem wejść do kościoła jako wierzący lub niewierzący.

Przede wszystkim musisz pamiętać, że budynek, do którego wchodzisz powstał w celach religijnych. Jesteś na prawach gościa, a nie gospodarza. To modlący się jest u siebie. Jeśli widzisz kogoś pogrążonego w skupieniu nie zakłócaj ciszy – jest mu potrzebna. Jeśli trwa jakiekolwiek publiczne nabożeństwo nie powinieneś zwiedzać kościoła.
Nie musisz wykonywać gestów symbolicznych (ukłonów czy przyklęknięć), wyrażających przekonania, których nie żywisz.
Pewne przestrzenie mogą pozostać dla Ciebie zamknięte. Należą do nich kaplice adoracji, jeśli są w kościele. Zazwyczaj są one wyraźnie oznaczane jako miejsca modlitwy. Podobnie dobrą zasadą jest nie wchodzenie do prezbiterium, czyli wyróżnionego architektonicznie otoczenia ołtarza, przy którym sprawuje się Eucharystię.
Zwróć szczególną uwagę na miejsce oznaczone czerwoną lampką. Znajduje się w bezpośredniej bliskości tabernakulum, w którym przechowuje się Najświętszy Sakrament. To jest centrum przestrzeni modlitwy i najważniejszy punkt świątyni, o ile nie trwa Msza Święta.

Jeśli wchodzisz tylko po to, żeby zwiedzić jakiś kościół, dotyczą Cię zasady z powyższego punktu z tą różnicą, że po wejściu powinieneś wykonać stosowny gest wyrażający Twoją wiarę, czyli np. przeżegnać się przy wejściu, a nade wszystko przyklęknąć w kierunku Najświętszego Sakramentu. Jego wskazaniu służy czerwona lampka, o której wspomniano wyżej. W niektórych krajach zwyczajowo oddaje się cześć dla Najświętszego Sakramentu nie przyklęknięciem, a ukłonem przed tabernakulum.
Wody święconej używa się tylko przy wchodzeniu do kościoła, a nie przy opuszczaniu świątyni.
Po rozpoczęciu publicznego nabożeństwa obowiązują Cię zasady właściwe dla celebracji. Dołączasz do zachowań innych.

Generalnie – tak. „Ogólne wprowadzenie do Mszału Rzymskiego”, stanowiące podstawowy zbiór zasad zachowania się w trakcie publicznych nabożeństw traktuje wspólnotę gestów symbolicznych jako symbol sam w sobie: wyraża ona jedność w wierze osób zgromadzonych na modlitwie. Można jednak dopuścić oczywiste wyjątki związane np. z stanem zdrowia lub brakiem miejsca, które mogą uniemożliwiać pewne gesty lub postawy. Są też inne przypadki, w których możesz sam zdecydować o swoim zachowaniu, a które omówię poniżej.

Zasadniczo normą jest udział wewnątrz świątyni. Cała logika gestów i symboli jest taka, że aby oddziaływać – muszą być widziane. Jaki np. jest sens ukazywania Hostii komuś, kto jest za ścianą? Przeżywanie Mszy Świętej na placu kościelnym jest trochę jak spędzanie urodzin na klatce schodowej przed drzwiami solenizanta.
Ale faktycznie porównanie nie jest ścisłe, a sytuacje nie do końca dają się zestawić. Ostateczna odpowiedź jest ściśle związana z powodem, dla którego pozostajesz na zewnątrz. Wbrew pozornej jednolitości ludzie stojący na zewnątrz robią to z dwóch całkowicie odmiennych motywów.
Jedni dlatego, że w środku trudniej im się skupić na liturgii. Źle znoszą duchotę lub ścisk, mają nerwicę społeczną lub muszą opiekować się małymi dziećmi. Paradoksalnie znalezienie się na zewnątrz jest dla nich możliwością, żeby słuchać i modlić się lepiej.
Inni przeciwnie – robią to dlatego, że bycie na dworze pozwala im się właśnie trochę oddalić od udziału w liturgii. Mogą poświęcać część uwagi na oglądanie świata i swobodne rozmyślania o rozmaitych sprawach. Prawdopodobnie sami chętnie zaliczyliby się do tej pierwszej grupy, ale zbyt wielu naoglądałem się w życiu ludzi, którzy stojąc na zewnątrz rozmawiali ze sobą w trakcie czytania Ewangelii lub oglądali samochody na placu kościelnym w trakcie Przeistoczenia.
Bądź więc uczciwy w rozeznawaniu samego siebie i własnych motywacji.

Obowiązek udziału we Mszy Świętej dotyczy katolików po ukończeniu siódmego roku życia. Zdrowo rozwijający się ośmiolatek na ogół nie sprawia już takich problemów z hałasem. Młodsze dzieci można pozostawić w domu, jeśli miałyby rozpraszać innych uczestników liturgii. Niestety – najczęściej nie ma z kim ich zostawić. Ponadto przyprowadzenie po raz pierwszy na liturgię ośmiolatka, który wcześniej nigdy nie brał udziału we Mszy Świętej nie będzie dla niego łatwe.
Dlatego warto spróbować przyzwyczajać dzieci do udziału w liturgii zanim ukończą siedem lat. Jeśli będą zanadto hałasować można na chwilę wyjść z nimi poza kościół, o ile pogoda na to pozwala. Jeśli nie będzie możliwości wyjścia na zewnątrz – jakoś to wytrzymamy 🙂
W kościele w Grochowalsku wytworzyła się praktyka, że w niedzielę i święta małe dzieci częściej pojawiają się na Mszy Świętej o 11:30. Msza Święta poranna jest na ogół cichsza.
Jednak muszę wspomnieć o dwóch zasadach, o których przestrzeganie bardzo proszę.

1. Nie należy przynosić do kościoła zabawek, zwłaszcza hałaśliwych. Wszystkie samochodziki, pistoleciki albo mówiące lalki zostawiamy w domu. Podobnie nie dajemy dziecku do zabawy w kościele smartfonów. Nawet jeśli w domu się sprawdzają, to w czasie Mszy trzeba z nich zrezygnować.
2. Przyjmij zasadę, że dzieckiem opiekuje się naraz JEDNA osoba dorosła. Zdarzyło mi się celebrować Eucharystię, w trakcie której wszyscy uczestnicy liturgii, w liczbie ok. siedmiu osób, byli długo odwróceni tyłem do ołtarza i zajęci bawieniem jednego berbecia. W tym momencie właściwie powinno się przerwać sprawowanie ceremonii.i jest wyraźnie wspominana w modlitwach. Całkowitym nieporozumieniem są kolorowe szatki z wyhaftowanymi postaciami z bajek.
   Ponadto szata powinna rzeczywiście być szatą, czyli czymś, co nałożone „trzyma się ” na dziecku. Nakładanie jako białej szaty czegoś w rodzaju chusteczki do nosa z wyhaftowanym złotym krzyżykiem, co przy każdym ruchu spada z dziecka to nonsens. Symbol momentalnie staje się antysymbolem, znakiem lekceważenia daru Bożego. Akceptowalnym kompromisem są ubranka z doszytymi wstążkami, które można zawiązać w kokardę na karku dziecka.

To „kiedyś” ciągle trwa, a praktyka nazywa się postem eucharystycznym. Obowiązuje on tych, którzy przystępują do Komunii na godzinę przed przyjęciem Najświętszego Sakramentu. Post eucharystyczny nie obowiązuje osób w podeszłym wieku, chorych oraz opiekujących się nimi. Zwolniony z postu eucharystycznego jest też kapłan sprawujący drugą lub trzecią mszę tego samego dnia (ale nie przed pierwszą mszą). Można w trakcie tego postu napić się czystej wody lub przyjąć lekarstwa.

Warto to nazwać precyzyjnie. Chodzi o to, że aby godnie przystąpić do komunii powinieneś być w stanie łaski uświęcającej, czyli nie mieć w swojej historii grzechu ciężkiego, którego nie wyznałeś jeszcze w sakramencie pojednania. Jeśli takiego nie popełniłeś albo już otrzymałeś rozgrzeszenie, to możesz bez spowiedzi przyjmować Eucharystię przez całe tygodnie i miesiące.
Jednak faktycznie wydaje się, że częstszy jest problem odwrotny, czyli przystępowanie do komunii w stanie grzechu ciężkiego, co jest świętokradztwem, szczególnie bolesnym przy dobrowolnej decyzji dalszego trwania w złym postępowaniu. Przyjmując w taki sposób Komunię zewnętrznie się do Jezusa przyznajesz, a równocześnie wewnętrznie Go odrzucasz.

Można przyjąć Komunię św. po raz drugi tego samego dnia, ale jedynie podczas Mszy św., w której się uczestniczy.

Nie ma na ten temat żadnych przepisów. Każda postawa jest zatem odpowiednia na czas uwielbienia, aczkolwiek dobrze jest respektować zasadę wspólnotowości ukazującą trwanie razem przed Bogiem. Nieco problematyczna (choć dopuszczalna) jest może postawa klęcząca, ponieważ z natury rzeczy jest skierowana na zewnątrz. Klęczy się PRZED KIMŚ zewnętrznym, podczas, gdy po Komunii przeżywamy raczej dziękczynienie dla Boga, którego gościmy W SOBIE.

Jeśli masz możliwość uczestniczenia w katolickiej Mszy Św. to nie możesz tego zastąpić innymi nabożeństwami. Jeśli natomiast udział we Mszy katolickiej jest dla Ciebie niemożliwy bez poważnej niedogodności, możesz zamiast tego udać się do kościoła prawosławnego, a nawet przyjąć tam komunię. Zasadniczo jednak należy tego unikać z uwagi na możliwe nieporozumienia. W teologii prawosławnej przyjmowanie Komunii (którą co do istoty prawosławni rozumieją podobnie jak katolicy) wyraża dodatkowo jedność z kościołem. Przyjęcie komunii w cerkwi może więc w pewnych okolicznościach być uznane za deklarację stania się prawosławnym.
Nie możesz też zastąpić Mszy Świętej nabożeństwami protestanckimi lub anglikańskimi, ani tym bardziej przyjmować tam komunii. Nawet jeśli gest ten zewnętrznie jest podobny to istnieją zbyt poważne różnice w jego rozumieniu między kościołem katolickim, a tymi wspólnotami chrześcijańskimi.

Zasada jest taka, że sprawujemy ją w drugą niedzielę maja. Przygotowanie zaś rozpoczyna się na początku roku szkolnego, w którym komunia jest przyjmowana. Po rozpoczęciu przygotowania nie można „dopisywać” już innych dzieci, chyba że w międzyczasie przeprowadzą się na teren parafii z innego miejsca, a w poprzednim brały udział w spotkaniach przygotowujących.